Truyện 36 - Con Dơi Với Loài Biết Bay Và Biết Chạy

Con Dơi

Một thời nào đó, loài có cánh (điểu) và loài bốn chân (thú) đánh nhau mù trời mù đất. Sau trận thư hùng quyết liệt ấy, loài thú chết rất nhiều. Thú thất bại nặng nề nên phải nghị hòa. Hai bên đang lập hiệp ước bất bình đẳng, bỗng đâu có chú dơi bay vào dự bên loài có cánh. Nó nói:

- Tôi là loài có cánh nên được quyền tham dự vào Vương Quốc có cánh của chúng tôi.

Thấy nó có lý không ai phản đối!

Sau đó không lâu, có kẻ không tuân theo hiệp ước, do đó hai vương quốc Điểu và Thú lại kịch chiến với nhau dữ dội. Lần này loài thú được thắng. Loài điểu xin nghị hòa, chịu ký điều ước bất bình đẳng. Lúc ấy bỗng xuất hiện một chú dơi chạy vào và ngồi vào loài thú. Nó nói:

- Tôi là loài bốn chân, nên tôi được quyền tham dự vào vương quốc thú của chúng tôi.

Có kẻ biết mặt nó liền nói:

- Dơi mày là tên ba phải, ăn có nói không! Cánh mày là cánh màng da, chân mày nằm trong cánh. Mày không trung thành với vương quốc nào cả!

Vua loài thú bèn ra lệnh xử tử dơi và đặt tên cho nó là kẻ hoạt đầu chính trị!

Lời Bàn:

Đây là bài ngụ ngôn cổ của Trung Hoa, triúch trong “Sơ yếu huấn mông”. Tác già mượn hình ảnh con dơi để nói những kẻ không chân chính. Những kẻ đó chuyên “bắt mạch” thời cuộc, thấy bên nào thắng thì ngã theo. Chúng không hề tốn chút xương máu nào cho đất nước. Ai hy sinh mặc ai, chúng chỉ lo làm giàu. Với thói lừa lọc đó, bên nào thắng chúng đều có lợi. Những kẻ đó trong thuật ngữ chính trị gọi chúng là kẻ hoạt đầu, không khác gì loài dơi xứ Biển Bức.

(Source : Thuật xử thế của người xưa - Ngô Nguyên Phi)

Mục lục