Chương 24 : Ưu điểm lớn của sự ốm đau là nó giúp người ta lẩn tránh bổn phận.

Mọi người thường bước vào văn phòng của tôi với sự tuyệt vọng. Không ai tình cờ ghé qua để chuyện phiếm cả. Giá cả của việc chữa bệnh tâm lý và sự ngại ngùng khi bộc lộ bất cứ một dạng rối loạn cảm xúc nào có liên quan khiến những ai đến tìm sự trợ giúp của tôi cũng cảm thấy đau đớn. Vì thế nhiều người trong số họ đã ngạc nhiên khi tôi hỏi họ rằng liệu những khó khăn hiện tại của họ có lợi ích gì không. Họ đã quá quen với việc tập trung tư tưởng vào những nỗi bất hạnh khốn khổ của mình và những hạn chế có thể gây ra do sự tuyệt vọng và lo lắng của họ đến nỗi mà chưa bao giờ họ nghĩ là có lợi gì từ tình trạng này.

Một trong những luật lệ cơ bản của tâm lý các loài thú là bất kỳ một hành vi nào được tăng cường thì sẽ tiếp diễn, hành vi nào không được tăng cường sẽ biến mất. Một con khỉ sẽ kéo một chiếc cần điều khiển nếu người ta thưởng thức ăn cho nó thậm chí ngay cả khi họ cố tình ngắt quãng hành động đó. Nếu thức ăn không được cho nữa, việc kéo cần một lúc nào đó sẽ dừng hẳn. Điều tương tự cũng xảy ra với con người. Chúng ta làm những điều lặp đi lặp lại nếu nó sản sinh ra phần thưởng. Đôi khi rất khó để xác định ra cái gì sẽ khuyến khích người khác làm một việc gì đó.

Trong số tất cả những gánh nặng đè lên cuộc sống của chúng ta, phải chịu trách nhiệm về bản thân và những người chúng ta quan tâm có thể là khó nhọc nhất. Người ta phải chịu đựng những điều lặp đi lặp lại nhàm chán, những công việc mà họ ghét, những mối quan hệ không thoả mãn, tất cả chỉ để làm tròn sự mong đợi mà họ có đối với bản thân họ. Khi không có sự giảm nhẹ căng thẳng, người ta sẽ phát ốm hoặc trở nên không thể hoạt động được. Đây có thể được coi là một dạng cáo lỗi để thoát khỏi gánh nặng cửa bổn phận dù chỉ là một chút hay chốc lát.

Thay cho được mong đợi để dậy sớm vào buổi sáng và đối mặt với những nhiệm vụ đáng sợ hay tẻ ngắt, khi ốm, chúng ta được an ủi là «hãy nghỉ ngơi đi». Đối với một số người. bị mắc kẹt trong chiếc cối xay bổn phận, những bất lợi trong hình thể hay sự đau đớn về thể xác có thể được coi là phương cách để đạt được những áp lực thấp hơn.

Tất nhiên hầu hết mọi người không nghĩ tới cách làm này. Bị đối mặt với những bất lợi hiển nhiên khi ốm đau, họ phản đối bất kỳ một sự rủi ro nào để bị ốm lại. Tuy nhiên, nếu có những người vờ vịt ốm đau thì việc khó nhất là họ cứ phải duy trì tình trạng bất tiện đó một khi nhu cầu đã được thoả mãn.

Đúng là bạn bị tàn tật càng lâu thì càng có khả năng bệnh tật trở thành một phần tính cách của bạn, cách mà chúng ta tự nghĩ về mình. Đây là một sự phát triển nguy hiểm, trong đó những phương diện khác của tính cách chúng ta sẽ bị teo lại mà chúng ta không tự nhận biết để chống lại. Nghề của bác sĩ tâm lý là khiến người ta nhận ra những điều như vậy, hiểu rõ về nó và tìm ra cách đối phó với nó.

Sự chẩn đoán của bác sĩ tâm thần nói chung chỉ có tính mô tả. Chúng ta không biết nguyên nhân nào mà mọi người dễ bị tổn thương cảm thấy cực kỳ lo lắng. Bởi vì tình trạng đó sẽ kiểm soát gia đình bạn và nảy sinh ra nhu cầu chăm sóc y tế, bạn cần thông cảm nếu đây là những vấn đề có liên quan đến di truyền sinh học. Nghiên cứu gien di truyền sẽ làm rõ những cơ chế sinh học có liên quan nhưng liệu chúng ta có biết tại sao những người ruột thịt của mình, thậm chí ngay cả những anh em sinh đôi, vẫn khác nhau về mức độ phản ứng với cùng một điều kiện.

Thuốc men truyền thống thường thất bại khi nó làm tăng cảm giác vô dụng trong khi đối mặt với tình trạng ốm yếu bệnh tật. Điều này làm cho sự phụ thuộc của người bệnh tăng lên và vai trò của các bác sĩ tăng lên khiến cho họ cảm thấy như mình bị trói buộc với bệnh nhân. Sự gia tăng về hiệu quả của một số cuộc điều trị thôi miên, thuốc kháng sinh, thuốc kiểm soát các bệnh như tiểu đường, căng thẳng tinh thần, huyết áp và tất cả những chứng bệnh có liên quan đến hoócmon....đã đóng góp một sự hàn gắn về tinh thần hơn là sự tham gia cứu chữa một cách trực tiếp. Thái độ này đã có ảnh hưởng trong việc sinh ra một trạng thái thụ động trong những ai bị bệnh tật ảnh hưởng. Cũng như vậy, sự khám phá ra những loại thuốc mới trong vòng năm mươi năm lại đây đã giúp cho chúng ta chữa trị những chứng bệnh như sự lo lắng thái quá. sự trầm cảm và những căn bệnh thần kinh khác đã tạo ra một sự mong đợi về phần của những người đang phải chịu đựng những triệu chứng này rằng việc uống một viên thuốc có thể có hiệu quả với mọi đau đớn và rắc rối của họ.

Trong khi thuốc men có những hiệu quả nhất định trong việc điều trị một số những rối loạn về cảm xúc, tầm quan trọng của sự trợ giúp tinh thần trong việc giúp mọi người thay đổi những cảm xúc và hành vi của họ vẫn là một phần của một tiến trình mang tính giáo dục tính cách con người. Thông điệp chủ yếu của công việc của bác sĩ tâm lý là mỗi người hãy chịu trách nhiệm về những sự lựa chọn mà anh ta hay cô ta đã làm trên con đường vô tận để kiếm tìm hạnh phúc - hãy giữ lấy sức mạnh của nó như một công cụ để chuyển đổi mình.

( Source : Già quá sớm, khôn quá muộn - Gordon Livingston )

Mục lục