92. Thành thực

Vợ thầy Tăng Tử đi chợ. Con khóc đòi đi theo. Mẹ bảo:

-Con ở nhà, rồi mẹ về, mẹ làm thịt lợn cho con ăn.

Lúc vợ về, thầy Tăng Tử đi bắt lợn làm thịt.

Vợ nói:

-Tôi nói đùa nó đấy mà ?

Thầy Tăng Tử bảo:

-Nói đùa là thế nào ? Đừng khinh trẻ thơ là không biết gì. Cha mẹ làm gì, nó thường hay bắt chước. Nay mình nói dối nó, chẳng là mình dạy nó nói dối ư !

Tăng Tử nói xong, làm thịt lợn cho con ăn thật.

Lời Bàn:

Thầy Tăng Tử nhà nghèo, phải giết lợn, mẹ thầy Mạnh Tử cũng có mua miếng thịt lợn nhà láng giềng cho con ăn đều là vì đã trót nói đùa với trẻ con ăn thịt lợn, thì không muốn nói dối nó, để giữ lấy lòng thực của nó. Phàm cha mẹ, ai là không muốn cho con thành thực. Nhưng muốn vậy, tất mình phải giữ gìn , chớ có nói dối nó bao giờ. Lục Chí có câu nói rằng: "Nếu mình khôn hết lòng thành mà mong người ta hết lòng thành, chắc người ta chán mình mà không theo mình nữa. Lần này mình không có lòng thành, mà bảo lần sau rồi có lòng thành, chắc người ta ngờ vực mà không tin được nữa". Cũng một ý với thầy Tăng Tử dạy con vậy.

( Source : Cổ học tinh hoa - Nguyễn Văn Ngọc - Trần Lê Nhân )

Mục lục