CHƯƠNG 18 : NGĂN THÓI XẤU - TẬP TÍNH TỐT TRÁNH THÓI QUEN

Ai cũng biết là không tập hút thuốc, uống rượu, sử dụng ma tuý, phạm luật, sống vô luân, lừa gạt, chửi thề, cắn móng tay, ăn quá mức bao giờ cũng tốt hơn là tập...Vì các bậc phụ huynh và các công dân có trách nhiệm trên khắp nước đều quan tâm đến vấn đề thiết yếu này, nên ta hãy xem xét vài hướng dẫn hữu ích trong việc tránh các thói quen nguy hại.

Bước thứ nhất là dặn dò giới trẻ về những ích lợi của việc giữ được tâm trí trong sáng thân xác khoẻ mạnh, đạo đức tốt lành hầu tránh được các rắc rối và trừ bỏ được các thói quen tai hại trước khi bước vào đời. Dĩ nhiên là tôi hoàn toàn đồng ý rồi.

Bước thứ hai, để tránh các thói xấu, nhất là ma tuý, theo tiến sĩ Forest Tenant là "đánh cho chừa". Hẳn nhiều vị tự do quá khích sẽ la lên "đánh trẻ" là việc cổ quá rồi, thời này ai còn áp dụng nữa ! Dù sao, các nhà tâm lý đều đồng ý cách chung rằng khi một đứa trẻ biết nó phải chịu trách nhiệm về việc làm của mình thì hầu như nó sẽ quan tâm đến hành vi của mình hơn.

Nhà tâm lý James Dobson quả quyết rằng buông thả con cái, không dám sửa phạt với lòng yêu thương thực sự là điều vô cùng tai hại. Việc sửa phạt giúp trẻ vững tin rằng nó đã được rèn luyện xứng đáng và là bằng chứng tình yêu đích thực của bạn.

Bước thứ ba là làm gương cho con cái. Khi tôi mới có con, mẹ tôi luôn nhắc đi nhắc lại : "Con nhớ đấy, các cháu thường để ý đến những gì con làm hơn là những lời con nói nhiều". Nhưng bậc cha mẹ thành thực muốn con cái mình đừng uống rượu, hút thuốc, sử dụng ma tuý hoặc sống vô luân thì nên nêu gương trước. Cha mẹ mà hút thuốc, uống rượu tất thế nào con cái cũng noi theo. Như đã nó ở chương trước, có những cha mẹ, sáng sớm đã uống thuốc bổ rồi thuốc an thần, đến trưa lại uống 2 viên Appirin, trước bữa ăn chiều một ly rượu pha, trước khi đi ngủ thêm một ly đưa giấc, mỗi ngày hút hai gói thuốc lá, mà rồi lại than van khi thấy con cái sa vào ma tuý nữa chứ ! họ la lối, ngạc nhiên không hiểu con cái mình tại sao lại làm như vậy trong khi đã có đủ mọi thứ rồi !

Bước thứ tư là chống lại lối quảng cáo xảo mị. Các hãng thuốc lá và hãng rượu đã đổ ra cơ man nào là tiền bạc cũng như óc tưởng tượng cho các chiến dịch quảng cáo vận động. Những hãng bia có bán được cũng là nhờ vào các chương trình quảng cáo hấp dẫn trên truyền hình. Đặc biệt là họ khéo dùng hình ảnh các lực sĩ để rao bán bia vì họ biết các lực sĩ vốn là thần tượng của giới trẻ. Một khi các lực sĩ cường tráng ấy đã vui vẻ tuyên bố là họ mạnh khoẻ nhờ bia thì ai còn dám ngờ gì nữa. Các hãng rượu thì quảng cáo một cuộc sống thư nhàn và phương cách để trở nên "Con người lỗi lạc" với những lời lẽ đạo đức và đề nghị bạn uống một cách "điều độ”. Các chương trình quảng cáo thuốc lá lợi dụng khía cạnh "Nam tính" và "nữ tính" bằng cách nhấn mạnh rằng, nếu biết hút thuốc, bạn sẽ thuộc týp người "mạnh dạn" và "sáng suốt”. Lối quảng cáo xảo mị này rất hấp dẫn và được lập đi lập lại hoài tới nỗi hầu hết giới trẻ đều quyết định hút thử. Như đã nói ở trên, cũng chính lối quảng cáo này đã khiến số thanh niên nghiện rượu gia tăng vượt bực trong năm qua.

SỰ THẬT TRONG LỜI QUẢNG CÁO

Theo tôi, ta nên dùng sự thật để quyết liệt chống lại lối quảng cáo xảo mị này. Thí dụ : bạn đã bao giờ trông thấy một bà lão ngậm mãi điếu thuốc trên môi chỉ đến khi ho mới bỏ ra một chút chưa ? Hoặc một ông lão ngón tay vàng đậm chất Nicotin đặt điếu thuốc lên miệng rồi quên bẵng đi, để cả tàn thuốc rớt đầy trên quần áo chưa ? Bạn hãy gẫm kỹ câu này : "Hôn một cô gái mới hút thuốc chẳng khác gì liếm cái gạt tàn". Hút thuốc sẽ gia tăng phẩm chất giới tính và óc sáng suốt hay làm suy giảm thì bạn hẳn đã rõ rồi. Ngoài ra, hỡi các cô gái, hút thuốc chắc chắn sẽ khiến làn da các bạn khô nhăn trước tuổi đấy !

Đã thế, cậu Sam lại còn chế dầu vào lửa bằng cách bỏ ra hàng triệu đô la giúp đỡ những người trồng thuốc, ngoài số trợ cấp từng vụ mùa nữa. Sau khi tiêu tốn hàng triệu đô la ấy thì được biết hút thuốc chính là nguyên nhân gây bệnh ung thư và tim mạch, cậu lại tốn thêm hàng trăm triệu để giúp chữa trị những căn bệnh mà chính cậu đã bỏ tiền ra mua ! Rồi lại còn phải chi thêm tiền để ngăn chặn việc bán thứ sản phẩm mà chính cậu đã trợ cấp nữa ! Những điều tôi nói chẳng sai chút nào. Nhưng thật tức cười khi nghe người ta vừa đưa ra lý do biện hộ cho việc nâng đỡ người trồng thuốc lại vừa hạn chế việc quảng cáo thuốc vì hại đến sức khoẻ, rồi lại bỏ tiền ra để nghiên cứu và chữa trị bệnh ung thư do bởi hút thuốc mà ra. Đúng là một cái vòng luẩn quẩn mà chung quy là chúng ta phải đóng thuế để rước lấy bệnh ung thư !

CHO TRẺ NHÌN TẬN MẮT

Bước thứ năm trong việc tránh thói xấu là đem con cái đến “hiện trường"cho chúng ta xem xét tận mắt những hậu quả của việc hút thuốc, uống rượu, sử dụng ma tuý. Bạn nên dắt con cái đến thăm những người bị bệnh khí thủng hoặc ung thư phổi do hút thuốc một vài lần cho chúng biết. Bạn hãy để chúng nói chuyện với họ cho chúng thấy rõ hậu quả của việc hút thuốc như thế nào. Dĩ nhiên biện pháp này có hơi mạnh tay, nhưng bạn nên nhớ là bệnh nhân lúc đầu chỉ hút có một điếu thôi đấy. Nhờ vậy, con cái bạn mới có dịp nhìn thấy mặt trái của việc hút thuốc mà các chương trình quảng cáo không dám nói đến. Nếu được nghe bất cứ nạn nhân nào của các chương trình quảng cáo thuốc kể lại thì bạn sẽ thấy chẳng có tí "duyên dáng" "sáng suốt" 'dũng cảm" "khoái khẩu" và "khuây khoả” nào đâu. Biện pháp mạnh, có lẽ mạnh thật, nhưng đôi khi cũng cần cho con cái biết các thói xấu sẽ bắt chúng phải trả giá cỡ nào. Để tăng thêm hiệu quả, bạn nên hỏi han những bệnh nhân đó trước mặt con cái bạn đôi câu như họ có muốn hút thuốc trở lại không ...chắc chắn phần lớn sẽ dứt khoát từ chối. Cần suy nghĩ thêm - quyết định hút thuốc, uống rượu, sử dụng ma tuý, ăn quá mức, hôn nhân thử .. đều là những quyết định do cảm xúc và phi lý. Phần lớn chỉ vì muốn được thừa nhận mà ra. Do đó, tình thương và sự thông cảm giữa cha mẹ và con cái hết sức quan trọng. Một khi con cái bạn ( cũng như chính bạn ) đã thừa nhận và bằng lòng với chính mình ( tự ti ) thì nó đâu cần người khác thừa nhận nữa. Hơn nữa, khi đã xác định rõ ràng các mục tiêu của mình rồi, chúng ta sẽ thấy các thói xấu cản trở bước tiến rất nhiều và ta sẽ suy nghĩ kỹ hơn về ván bài tương lai mà ta đã cẩn thận hoạch định.

- Nếu bạn hoặc con cái bạn còn trẻ mà đã sa vào lưới ma men thì bạn nên đi tới những khu trụy lạc, quan sát cho kỹ thành phần cặn bã của xã hội và ghi khắc vào lòng. Liệu bạn dám cá 16 ăn 1 là mình sẽ không rơi vào tình trạng ấy không ? Có thể lắm chứ ! Sau đó, hãy đi dự vài buổi họp của hội những kẻ nghiện rượu vô danh, bạn sẽ phải bàng hoàng khi thấy rất nhiều người thông mình, tài giỏi thuộc đủ mọi lãnh vực cũng từng nghĩ rằng mình sẽ chẳng bao giờ rơi vào tình trạng ấy cả. Có nghe chuyện của họ, bạn sẽ thấy rượu khác hẳn với những lời quảng cáo bảo là nó vô hại, thú vị. Khi nghe những người nghiện rượu kể lại đời họ, bạn hãy nhớ kỹ là lúc đầu, họ cũng chỉ uống 1 ly thôi đấy. Bạn hãy nhớ là trong năm nay, sẽ có 25 ngàn người bị thiệt mạng trên các xa lộ của chúng ta do những người mà lúc đầu cũng chỉ uống có một ly, không hơn không kém! Bảng thống kê này, cũng như việc uống rượu, chẳng có gì đáng "hãnh diện” cả. Bạn hãy để con cái hỏi bạn các nạn nhân xem bao người trong số họ đã lập kế hoạch để trở thành người nghiện ? Đây chính là cơ hội giúp thức tỉnh. Bất cứ bạn trẻ nào cũng sẽ được thoả mãn phần lớn tính tò mò khi nghe thấy những tiếng la thét của một người nghiện ma tuý đang vật vã vì lên cơn. Một cách thức tỉnh khác là dẫn con cái đến dự phiên toà, nghe vị chánh án xét xử và buộc một cô gái hoặc một cậu trai lỗi lạc 14 tuổi, trở lại học đường sau khi phạm tội ăn cắp để mua ma tuý hoặc rượu mạnh để tìm cảm giác lâng lâng và chứng tỏ mình không còn là con nít nữa. Dĩ nhiên những phương cách này có khắc nghiệt thật, nhưng nếu không thế, tương lai của những người bạn yêu mến có thể bị đe doạ. Đó mới là điều hệ trọng.

TRỪ BỎ THÓI XẤU

Ta có thể làm những gì để trừ bỏ được một thói xấu như tham ăn, trễ nải, chửi thề, hút thuốc, nóng nảy, đồng tình luyến ái, nghiện ngập, giao du bất chính. ...

Điều đầu tiên và quan trọng nhất là quyết định muốn trừ bỏ thói xấu. Quyết định này hoàn toàn thuộc nơi bạn. Nếu bạn không quyết định thì chẳng ai hoặc phương thế nào có hiệu quả được. Có lẽ bạn sẽ bắt đầu trừ bỏ khi có người thuyết phục, nhưng sẽ không bền. ( Nên nhớ, bạn khó mà đạt mục tiêu của người khác được). Nhiều lần bạn đã quyết định quá trễ chỉ vì không sẵn sàng muốn trừ bỏ một thói quen,vì thế, việc đầu tiên và quan trọng nhất là bạn hãy quyết định sẽ không làm nô lệ cho bất cứ một thói xấu nào nữa. Quyết định của bạn là muốn kiểm soát đời sống mình, muốn được tự do, muốn tác động lên sự việc chứ không để sự việc tác động vào cuộc sống.

LẤNG NGHE NHỮNG NGƯỜI ĐÃ BỎ ĐƯỢC

Thật khó, rất khó bỏ được một thói xấu. Nhưng thực tế cho thấy, kết quả luôn là niềm vui và rất đáng được thưởng. Những người trước đây hút thuốc, nghiện rượu ... đều cho tôi biết rất tỉ mỉ về niềm vui và sự phấn khởi sau khi thoát được những cảnh ngộ khó khăn đó.

Người bỏ thuốc nói về hương vị thơm ngon của đồ ăn, mùi thơm tinh khiết của khí trời, áo quần, đồ đạc...Họ nói về lòng tự trọng và niềm vui mới nhờ thắng vượt được một thói xấu mà từ hai đến mười năm nay đã mai một và làm khô kiệt sức sống của đời họ ( theo một câu chuyện đăng trong Associates Press, số ra ngày 1- 6 -1977, thì trường đào tạo Y sĩ Hoàng Gia đã cộng tác với các trường trung học y tế ở Anh thực hiện một cuộc nghiên cứu cho biết mỗi điếu thuốc sẽ khiến người hút bị giảm thọ 5 phút rưỡi, cứ 3 người hút thuốc sẽ có một người chết vì thuốc, và mỗi năm, nước Anh mất khoảng 50 triệu ngày lao động vì những bệnh tật do hút thuốc gây nên. Bảng nghiên cứu cũng cho thấy những người bỏ thuốc sẽ được hưởng lợi ngay và từ 10 đến 15 năm sau đó không phải lo chết vì thuốc nữa.

Nếu mỗi điếu thuốc giảm thọ 5 phút rưỡi, và mỗi ngày bạn hút 1 gói thì 1 năm, bạn sẽ bị giảm thọ 28 ngày.

Vì đã quyết định tìm kiếm một cuộc sống tốt đẹp hơn, bạn hãy nghe những người bỏ thuốc cắt nghĩa tại sao họ hồ hởi khi biết mình sẽ sống thêm được một ít năm và sẽ dùng tiền bạc vào những mục đích có giá trị thay vì vào những mục đích tai hại.

Những người nghiện rượu từng bị bắt giữ thường nói về những người bạn mới cũng như lý do họ gặp lại được những người bạn cũ. Thường thì họ vừa khóc vừa kể về việc mình được đoàn tụ lại với gia đình, được trở lại nghề cũ, về lòng tự trọng mới mẻ, về đời sống xã hội mới và nỗi xúc động trước những thành tựu lớn lao ổn định được cuộc sống và nhiều điều thú vị khác nữa. ..

THẮNG NHỜ TỪ BỎ

Một điều đáng chú ý là có nhiều người bỏ được thói xấu y hệt như đã bị lây nhiễm nó, nghĩa là nhờ tiếp giao với những người đứng đắn, có mục tiêu tích cực ở đời. Chính sự lạc quan, nhiệt tình và khích lệ của một môi trường đứng đắn đã phát sinh những kết quả thật cảm động bạn bè sẽ ảnh hưởng đến thói quen của bạn và bạn sẽ được hưởng giá của thành công, sức khoẻ và hạnh phúc ... Chứ bạn không phải trả giá đâu. Sau đó là thay thế. Thực ra, không hề có vấn đề loại trừ một thói quen mà chỉ là thay thói quen tốt cho thói quen xấu thôi. Nhưng bạn bè lạc quan, tận tụy, ân cần trong bầu không khí xây dựng, hy vọng và khích lệ sẽ thay thế cho chai rượu, quán rượu, nỗi buồn chán, biếng nhác và chứng đau bụng thường là những bạn bè chí cốt của người nghiện rượu. Theo tâm lý thì tốt nhất là phải có một sinh hoạt mới hay một thói quen mới để điền vào chỗ trống khi bạn bắt tay loại trừ một hay nhiều thói xấu. Khi người nghiện rượu chữa được thói quen uống rượu và nhìn thấy những thay đổi khả quan trong cuộc sống những người nghiện khác cũng như chính mình, họ sẽ tự thiết đặt cho mình những mục tiêu mới và sẽ thấy mình đạt đích lần đầu tiên.

TÔI THỪA BIẾT ĐIỀU ĐÓ

Cách tốt nhất để "bỏ" một thói xấu là đừng bao giờ tập nó. Nếu bạn đừng hút điếu thuốc, không uống ly rượu, nói lời dối trá, uống tách cà phê "vô hại" buổi trưa, hoặc sau giờ làm việc với người đàn ông hoặc người phụ nữ "dễ thương" tại cơ quan, không hút liều ma tuý tại hộp đêm, không đọc cuốn sách khiêu dâm hoặc đồng tình luyến ái, không đánh số đề, không lừa đảo bạn học một lần đầu tiên, ắt bạn đâu phải khổ sở chuốc lấy những thói xấu là hậu quả của những lần đầu tai hại ấy. Nếu đã lỡ nhiễm những thói xấu tai hại ấy rồi, thì điều cần thiết là bạn phải ngừng bỏ và chừa hẳn mới được .

TẬP TÍNH TỐT

Trong Chương 15 phần này, tôi đã trình bày cách thức dậy vào buổi sáng. Theo tôi, đây là một tính tốt, tuy có khó khăn vài mặt. Nó là một tập quán nên buộc phải "Tập". Ban đầu, cần nhất là nhẫn nại rồi ít ngày sau, bạn sẽ thấy thích thú. Dần dần bạn sẽ hết cảm thấy khó mà còn thấy vui nữa. Cố gắng trong vòng 21 ngày, thói quen sẽ thành hình. Kết quả sẽ rực rỡ đến nỗi mọi sự bắt đầu đổi mới cả. Bạn sẽ thấy mình hạnh phúc, hăng hái, phấn khởi và lạc quan hơn. Cứ xem xét kỹ lưỡng bất kỳ tính tốt nào rồi cố gắng tập cho được. Bạn sẽ hưởng thêm được rất nhiều từ cuộc sống. Trong phần bốn của tập "Hẹn nhau trên đỉnh thành công" này, tôi đã trình bày khá tỉ mỉ về việc xác lập mục tiêu. Hôm tôi bắt đầu chạy thực là vất vả. Tôi đã phải rán hết cỡ, rồi ngày hôm sau và hôm sau nữa cũng vậy. Dần dà, việc sáng sớm chạy ra đường xem chừng dễ hơn, vì tôi bắt đầu cảm nghiệm được niềm vui thành tựu. Giờ đây, hôm nào bận rộn không chạy được, tự nhiên tôi thấy buồn buồn, bứt rứt sao đâu. Tập quán chạy bộ và tập thể dục, cũng như mọi tính tốt khác đều rất khó tập. Nhưng khi đã tập thành rồi thì rất “thú vị", nhất là khi ta nhớ lại rằng việc khó làm được hôm nay sẽ giúp ta làm được những việc lớn lao ngày mai.

MẮC NỢ CHÍNH MÌNH

Tiết kiệm tiền bạc là một tính tốt khác. Thoạt tiên, bạn phải buộc mình trả tiền cho mình trước khi thanh toán các khoản khác. Dù thu nhập được bao nhiêu, bạn cũng phải dành ra một chút cho tương lai. Niềm vui dành dụm sẽ tăng theo số tiền để được. Chẳng mấy chốc, đức tính này sẽ bén rễ và trở nên một phần trong đời sống bạn, rồi thấm sâu vào người bạn khi con cái (tiền bạc) sinh sôi nẩy nở thành con đàn cháu đống như người Trung Hoa vẫn bảo.

Phải, dành dụm là một tính tốt, nhưng thoạt đầu, bạn cũng phải "Tập" và giữ lấy nó suốt đời. Lúc đầu, nhiều khi bạn không muốn trả tiền cho mình đâu - Mỗi lần như vậy, bạn hãy nhớ rằng : "Dù lý do xài cho hết hấp dẫn đến đâu đi nữa thì cũng vẫn không mạnh bằng lý do để dành". Nhiều năm trước, thủ trưởng đầu tiên của tôi ở Yazoo City, bang Mississipi có tuyên bố rất chí lý rằng : Bạn cũng không thể chết đói được khi bớt đi 20 đô la. 

Ông cũng rất đúng khi tuyên bố rằng khả năng dành dụm chính là dấu hiệu của nhân cách lành mạnh và nếu bạn không để dành được chút nào trong số thu nhập hiện thời tất bạn cũng sẽ chẳng để dành được đồng nào mai sau. Điều mà mọi “Triết gia thành công" đều thừa nhận là nếu bạn mong gặp may thì cần nhất là phải dành dụm đều đặn mỗi ngày. Tiền bạc sẽ hoá nên cần kíp khi gặp cơ hội làm ăn hoặc gặp lúc xui rủi. Thêm vào đó, việc bạn rèn giũa được mình còn có ích lợi lớn hơn nữa !

Lịch thiệp, vui vẻ và nhiệt tình đều là những tính tốt. Bạn có thể thực sự bắt mình phải lịch thiệp, vui vẻ và nhiệt tình với mọi người bạn gặp gỡ. Buộc mình như vậy một thời gian rồi bạn sẽ quen dần.

Mỉm cười cũng là một tập quán. Thỉnh thoảng có ngưòi sẽ bảo là mình không thích những nụ cười xã giao. Riêng tôi, tôi thà thấy một nụ cười xã giao còn hơn là lời cằn nhằn thành thực - Còn bạn thì sao ? May thay, một khi đã cố gắng mỉm cười và đã quen cười rồi thì chúng sẽ trở nên thành thực. Bạn còn nhớ William James nói gì về việc ca hát không ? Mỉm cười cũng y như vậy đấy. Chúng ta không mỉm cười vì mình hạnh phúc mà hạnh phúc nhờ mỉm cười. Một lý do quan trọng khác khiến bạn nên mỉm cười là người ta sẽ "phản ứng" lại tuỳ theo cách bạn "đối xử' với họ. Nếu bạn mỉm với họ, họ sẽ mỉm cười lại. Còn bạn cau có với họ, thì họ sẽ cau có lại. Một khi đã nghiệm thấy những ích lợi của nụ cười thì bạn đã tập thêm được một tính tốt. Rồi cứ như vậy, nụ cười của bạn sẽ trở nên hoàn toàn tự nhiên vì nó biểu hiện cho tình cảm nội tâm của bạn. Một lợi ích khác mà bạn sẽ thấy là nụ cười tuy chỉ là một đường cong bé nhỏ nhưng lại uốn thẳng được khối thứ đấy.

Lạc quan, ân cần với vợ hoặc chồng, cũng là những tập quán tốt. Tập quán tốt có cái hay là luôn luôn có bạn đồng minh. Hễ đã tập được bất cứ tập quán tốt nào, thì bao giờ bạn cũng tự động thêm được một tập quán "tốt" khác. Chẳng hạn Việc dành dụm không chỉ giúp bạn được an toàn hơn mà còn khiến bạn thêm tự tin để dễ sống thoải mái và thân thiện hơn nữa. Thoạt đầu, có lẽ bạn phải khá vất vả để tập những tính tốt trên, song kết quả của chúng đối với bạn và người xung quanh sẽ kỳ diệu đến độ chẳng mấy chốc, bạn không còn phải cố gắng mấy nữa. Những "tính tốt” ấy sẽ hoạt động vì bạn và là chất liệu dẫn đến thành công và hạnh phúc .

Những tập quán hoặc sẽ xây dựng hoặc sẽ phá hại ta. Những tính tốt bao giờ cũng khó tập nhưng lại giúp ta dễ sống. Còn thói xấu thì dễ tập nhưng lại làm khổ ta. Thực sự thì cũng như mọi điều tốt khác trên đời, ăn thua là ở chỗ ta lựa chọn. Ta có thể lựa chọn để được hạnh phúc, khoẻ mạnh, vui vẻ, lịch thiệp, thành công...bằng cách chọn lựa thói quen. Các thói quen ta tập thành sẽ tạo nên đời ta, đúng như câu nói ta xây dựng nhân cách bằng những viên gạch tập quán chồng xếp mỗi ngày. Mỗi viên gạch xem ra có lẽ chẳng đáng kể gì, nhưng trước khi nhận thức được nó thì ta đã xây xong căn nhà để ở rồi.

Có người cho rằng thành công và hạnh phúc không phải là đích tới - mà là cuộc hành trình trọn vẹn. Cuộc sống thì sinh động và cuộc hành trình dẫn đến đỉnh cao sẽ mỗi lúc một thêm hào hứng theo từng bước chân bạn. Đúng là càng tới gần đích, ta càng ngửi thấy mức tới và càng tăng thêm nhịp bước. Tôi hy vọng và tin rằng bạn đang hết sức phấn khởi khi nhìn vào cầu thang dẫn lên đỉnh thành công và thấy mình đang ở trên bậc thang số bốn.

Vậy là hiện giờ ta đang ở trên bậc thang số bốn và những cánh cửa kiếng của tương lai với tất cả những phần thưởng quí giá dành cho ta đang mỗi lúc một gần. Tôi rất tự hào về bạn và về việc bạn đã tiến xa đến thế và còn tự hào hơn nữa vì bạn vẫn còn tiếp tục leo lên tới đỉnh.

Giờ, mời bạn viết thật lớn trên đầu cầu thang tới đỉnh thành công có người đàn ông nhỏ thó tượng trưng cho bạn trong bức hình hai chữ "Hoan hô" thật lớn ! Mời bạn nhé ! Đây là sách của bạn cơ mà!

CHƯƠNG PHỤ THÊM: TIỀM THỨC NGƯỜI GIÚP VIỆC "LÝ TƯỞNG"

Giả sử chỉ xin giả sử thôi - bạn là ông chủ đang cần người giúp việc, thì bạn muốn loại người nào ? Nếu được tự do lựa chọn bạn muốn người ấy có những đặc tính nào ? Có phải một người ngoan ngoãn, lương thiện, chăm chỉ, sẵn sàng vâng lời, thông minh, giỏi giắn vượt bực, hết sức vui tính, lạc quan, tự nguyện phục vụ trong ngoài đến suốt đời không ? Nhưng nếu có một người giúp việc như vậy, bạn sẽ cư xử với người ấy thế nào ? Câu trả lời cực kỳ quan trọng vì hiệu năng của người giúp việc ấy hoàn toàn tùy thuộc vào lối cư xử của bạn. Nếu bạn lịch thiệp và ân cần, người ấy sẽ làm việc tích cực và bền bỉ. Nếu bạn cộc cằn và lãnh đạm, người ấy sẽ sinh ra lì lợm và ngỗ ngược. Tâng bốc người ấy, khen người ấy linh hoạt tất người ấy sẽ làm việc đâu ra đấy. Còn kêu ca người ấy lười biếng tất người ấy sẽ trở nên ương bướng và phá rối đủ điều. Khen người ấy dễ thương và tỏ ra kính trọng tất người ấy sẽ thức cả đêm để giải quyết vấn đề giúp bạn, hất hủi và bảo rằng mình không ưa người ấy tất người ấy sẽ căm giận đến độ không thèm giúp bạn ngay cả vào ban ngày nữa.

Biết rõ như vậy rồi, giả dụ bây giờ người giúp việc tương lai ấy xuất hiện trước nhà, xin vào làm công bạn có mướn không ? Dĩ nhiên là mướn rồi, bạn nhỉ ? Nhưng mướn xong, bạn sẽ cư xử với người ấy ra sao ? Mọi người đều biết trả lời thế nào rồi, phải không ? À, mà chút nữa thì quên mất - Người giúp việc "lý tưởng" này dễ bị những người xung quanh tác động lắm đấy. Nếu ở chung với những người suy nghĩ "tiêu cực" người ấy cũng sẽ hoá thành “tiêu cực”ngay và sẽ không còn vui vẻ cũng như hiệu quả mấy nữa. Ngược lại, nếu được ở chung với những người suy nghĩ, chuyện trò, hành động tích cực, người ấy sẽ đầy sáng kiến tích cực - và vui vẻ phải biết .

Tôi tin chắc bạn đã quyết định để người giúp việc lý tưởng của mình sống với những người tích cực và môi trường tích cực rồi. Tôi cũng tin chắc bạn đang trù liệu để tỏ ra thật ân cần, vui vẻ đồng thời cẩn thận quan tâm đến mọi việc tốt đẹp người ấy đã làm để có thể "khen thưởng" cho người ấy cố gắng hơn nữa. Chắc chắn bạn sẽ suy nghĩ làm việc, tính toán và có lẽ còn phác hoạ cả một kế hoạch nho nhỏ để đạt hiệu quả tối đa nữa, Bạn sẽ đạt được mọi thứ mà tuyệt chẳng mất mát tí gì khi tỏ ra rất mực ân cần với người giúp việc siêu hạng này cả. Hẳn bạn sẽ xử sự như người khôn ngoan đấy chứ ? Hy vọng bạn sẽ trả lời phải - và tôi tin chắc bạn đã “trù tính" để làm y như vậy. Tuy nhiên, rất có thể bạn sẽ lạm dụng và ngược đãi người giúp việc lý tưởng này. Tôi nói thế vì trong hàng triệu cuộc đời khốn khổ và nghèo nàn hiện nay, phần lớn là do người ta đã lạm dụng và ngược đãi người giúp việc lý tưởng là chính tiềm thức của mình . Người giúp việc lạ thường này hành xử y hệt như người giúp việc lý tưởng mà tôi đã trình bày. Thành thực mà nói thì bạn hiện đang đối xử với người giúp việc quý giá, bảo sao nghe vậy này, là chính tiềm thức mình ra sao? Tùy bạn ra lệnh mà nó sẽ đem cho bạn điều bạn muốn hoặc điều bạn không muốn đấy.

Giờ ta cùng nhau xem xét đến tiềm thức của mình - xem điều gì xảy ra khi ta sử dụng nó - và học xem phải làm gì để biết nó mỗi ngày một trở nên người giúp việc tốt hơn, có hiệu quả hơn. Ba ví dụ sau đây sẽ giúp bạn có một cái nhìn khái quát về người giúp việc bền bỉ và đa năng này.

TIỀM THỨC

Charles Dennis Jones, một người da đen tuy chỉ cao chừng 1,8m thôi, nhưng những người chứng kiến sự cố dưới đây lại cho anh là một người khổng lồ.

Một chiếc xe tải lạc tay lái, lao vào một gốc cây. Đầu xe bẹp dúm còn người tài xế thì nằm sóng sượt dưới mui xe, chân kẹt giữa khớp ly hợp và bàn thắng. Cửa xe dúm dó cả lại. Người ta đã gọi xe cứu nạn và dùng đủ cách để mở cửa xe, lôi người tài xế ra, nhưng vì đụng quá mạnh, cửa xe bẹp dúm hết cả, nên không chịu bung ra. Đã thế cabin lại phựt cháy nữa mới chết chứ ! Ai nấy cuống cả lên vì đều biết rõ là người tài xế sẽ chết cháy trước khi xe cứu nạn tới. Mặc dù đã thấy những người cứu nạn tìm mọi cách mở cửa không ra. Charles Dennis Jones vẫn cố thử. Anh ta sát người vào cửa, đẩy thật mạnh. Cánh cửa bắt đầu chuyển rồi từ từ hé ra. Jones cố sức thêm đến nỗi bắp thịt vồng lên rách toạc cả áo. Cuối cùng, cửa xe cũng đành chịu phép bung mạnh ra. Jones chui ngay vào, lấy tay bẻ cong cần ly hợp và cần thắng ra rồi gỡ đùi người tài xế, dùng tay dập lửa kéo người tài xế bị thương lên trên cabin. Sau đó, anh khom lưng đội mui xe lên cho người ta lôi người tài xế ra ngoài. Xong xuôi, anh lặng lẽ và nhanh nhẹn biến mất.

Về sau, tìm thấy anh, người ta hỏi nhờ đâu và làm cách nào anh đã thực hiện được kỳ công đó thì anh giản dị đáp :"Tôi chán ghét mọi hoả hoạn". Anh đã có một lý do. Trước đó vài tháng, anh đã phải bó tay đứng nhìn cô con gái nhỏ của mình bị chết cháy. Một thiếu phụ khác cũng đã nâng nổi cả một chiếc xe hơi nặng 1,8 tấn để kéo cậu con trai bị kẹt ra. Khi làm việc đó, bà không suy nghĩ hoặc do dự chi hết. Bà đã có một lý do .

Hẳn bạn cũng từng có những lần đang vô tư lái xe trên đường phố, chợt nẩy ra một ý nghĩ khiến bạn phải la lên : "Đúng rồi, đúng là câu trả lời rồi ! Quái lạ, sao mình không nghĩ ra từ trước nhỉ?" Quả thật, bạn vừa nghĩ ra được lời giải đáp cho vấn đề thao thức bấy lâu nay và đã tưởng chừng như đành phải bó tay mất rồi. Lạ một điều là cả Charles Dennis Jones lẫn thiếu phụ 37 tuổi và bạn cùng làm y như nhau là đang sử dụng kiến thức, sức bền bỉ và sức mạnh của tiềm thức.

Con người từng nghĩ đến việc tìm hiểu tiềm năng to lớn của tiềm thức đã lâu để có thể sử dụng được nó một cách đều đặn. Nhiều thế kỷ qua, người ta chỉ có thể sử dụng sức mạnh lớn lao này một cách ngẫu nhiên, vô chừng. Cho tới hôm nay, chúng ta cũng mới chỉ hiểu biết đôi chút về sức mạnh kỳ bí hoặc tài tình của cái gọi là tiềm thức này.

Ta hãy khảo sát nó từ cách nhìn của một người bình thường và xem hoạt động ra sao đồng thời liên hệ với ý thức thế nào. Sau đó, tôi sẽ giúp bạn vài bước để có thể hiểu rõ hơn về sức mạnh lớn lao này nơi bạn. Ý thức là bộ phận tính toán, suy nghĩ, lý luận của tâm trí. Nó có khả năng đón nhận hoặc bác bỏ bất cứ điều gì xuất hiện trước mắt. Nói chung, thì bất cứ điều gì ta học được đều qua ý thức cả. Tuy nhiên, nếu muốn làm một điều gì cho thành thạo, bạn phải đưa nó từ ý thức sang tiềm thức.

Tiềm thức có một trí nhớ hoàn hảo. Mọi điều bạn đã thấy, đã nghe, đã ngửi, đã nếm, đã chạm tới hoặc ngay cả nghĩ tới cũng đều trở thành một bộ phận cố định của tiềm thức. Tiềm thức tỉnh thức và đáp ứng suốt 24 giờ một ngày, bảy ngày một tuần và ba trăm sáu mươi lăm ngày một năm. Nó chấp hành mọi mệnh lệnh, không thắc mắc cũng không phân tích hoặc bác bỏ bất cứ thông tin nào. Nó chấp hành một mệnh lệnh hoặc chỉ dẫn và đáp ứng trọn vẹn hệt như một người đánh máy gõ chữ lên giấy. Tiềm thức vừa có khả năng lớn lao vô hạn vừa có thể lưu trữ vô tận mọi thông tin ta cung cấp cho nó.

THÔI MIÊN VÀ TIỀM THỨC LÀ GÌ ?

Thôi miên, một việc chủ yếu liên quan tới tiềm thức, vẫn còn kỳ bí đối với đa số chúng ta. Chúng ta thừa nhận hoặc bác bỏ nó tùy theo mức độ hiểu biết, nhưng đa số chúng ta đều không thực sự hiểu được nó.

Thực ra thì ta vẫn tự thôi miên mình từ hết lợi ích này sang lợi ích khác suốt cả đời đấy chứ. Chỉ khổ một điều là phần lớn chúng ta tự thôi miên mình vào những điều mình không muốn mà thôi. Mục tiêu của nhà thôi miên chỉ là giúp bạn thư giãn, tập trung và sử dụng tiềm thức của mình. Thôi miên không phải là một trò để giải trí với bạn bè hoặc bất cứ ai. Dưới tác dụng của thôi miên, không ai dám bảo đảm được là bạn sẽ không làm một điều bất chính hoặc vô luân cả. Do đó, bạn nên hết sức thận trọng và chỉ cho phép một người cao tay ấn thôi miên mình mà thôi. Thôi miên một người tương đối dễ, nhưng đưa được họ ra khỏi tình trạng bị thôi miên mới khó. Nếu một tay thôi miên non tay ấn hoặc không chuyên môn hoảng loạn trong khi thôi miên bạn thì hậu quả có thể hết sức nghiêm trọng. Sức mạnh của sự ám thị sau khi thôi miên thì ai cũng rõ rồi. Một nhà thôi miên tài tử hứa "chữa trị" hoặc "giải quyết" cho bạn những vấn đề cấp thiết như mập phì, hút thuốc, uống rượu, tính dục... và để lại cho bạn những vấn đề còn nghiêm trọng hơn nữa. Tóm lại thôi miên do tay một chuyên gia thì tốt , còn do một tay nghiệp dư thì rất nguy hiểm. Một số nha sĩ và bác sĩ đã sử dụng thôi miên trong những ca phẫu thuật nhẹ rất thành công. Thôi miên hẳn có chỗ đứng của nó thật, nhưng không phải trong phòng giải trí và do một tay nghiệp dư đâu.

THÔI MIÊN ĐỂ ĐƯỢC SỨC MẠNH VÀ LÒNG TIN

Người ta phát cho một sinh viên tờ báo có ba đoạn văn đóng khung lại để anh học thuộc lòng. Anh dốc sức học cho kỹ thuộc rồi đọc lên vanh vách, chỉ sai có vài từ. Nhà tâm lý học mới hỏi đến những phần báo khác xem anh nhớ được bao nhiêu, thì anh ta mỉm cười đáp "Tôi chẳng nhớ tí nào vì mải tập trung vào có ba đoạn để đóng khung thôi". Nhà tâm lý bèn thôi miên anh và lạ thay, không những anh chỉ thuộc có ba đoạn mà còn cả lô những đoạn khác nữa. Lượng thông tin rút ra từ tờ báo đã cung thẳng vào tiềm thức, với bộ nhớ vô cùng hoàn hảo. Điều này không có gì lạ nếu thị giác của bạn bình thường vì bạn có thể thấy cả những vật bên phải, bên trái cũng rõ như trước mặt vậy. Không thế, bạn sẽ là một đại hoạ cho xã hội cũng như chính mình mỗi khi lái xe, đi bộ hoặc đạp xe.

Như tôi đã nói, phần lớn người ta tự thôi miên mình vào những hình ảnh tiêu cực và những điều mình không muốn. May thay, bạn không nằm trong "số lớn đó” và với chỉ dẫn này cộng thêm những sách và băng từ có sẳn trên thị trường, bạn sẽ có thể thôi miên vào những điều tốt đẹp, lành mạnh tích cực và mạnh mẽ. Tắt một lời, bạn sẽ tự "thôi miên" để sử dụng sức mạnh, tài năng và thông tin sẵn có nơi mình, nhờ có thể đạt được điều bạn muốn.

Như mọi việc khác, điều này cũng đòi bạn phải cố gắng đáng kể nhưng tôi xin nhắc lại là phần thưởng cuối cùng lớn đến nỗi bạn sẽ phải nhận thực là mình được “hưởng giá" chứ không phải "trả giá đâu".

BÀN GIẤY TRỐNG TRƠN

Hẳn bạn từng có dịp bước chân vào một văn phòng doanh nghiệp và đã thấy một bàn giấy bề bộn đủ mọi thứ, từ báo cũ đến thông báo khẩn mới nhất, từ bản thống kê thuế năm trước đến những dự thảo ngân sách cho tháng tới. Bạn cũng như chủ nhân của bàn giấy đó hẳn cũng nhận định :

“Quả là lắm việc đây”

Bạn cũng có thể từ đó suy ra lợi tức của người ngồi sau bàn giấy ấy. Cách chung thì nếu chất đầy giấy má thì chủ nó ắt phải kiếm được ít là 20.000 đô la một năm. Cũng có những tác giả, doanh gia, quản đốc và thầu khoán suy nghĩ và trù tính xa bàn giấy. Hiện nay, một bàn giấy trống trơn không hẳn đồng nghĩa với lợi tức lớn nhưng phần lớn những người kiếm trên 50.000 đô la một năm thường có bàn giấy trống.

Sở dĩ thế vì nhiều khi tính ngồi vào bàn giấy để giải quyết đề án này, nhưng vì mặt bàn bề bộn đủ loại giấy tờ, bạn vô tình cầm lên một đề án khác cần giải quyết gấp hơn nên lại bỏ dở đề án kia. Cứ vậy, thay vì tập trung vào đề án trước mặt, bạn lại tản mạn lung tung, xem xét cả chục đề án - mà thực ra không dứt điểm được đề án nào.

Nay, thôi miên thực sự chính là khả năng qui hướng hoặc tập trung vào một chủ đề đặc biệt, nên xin bạn nhớ cất hết mọi giấy tờ trên bàn đi. Vì không thể giải quyết đôi ba việc một lúc được, do đó bạn hãy đặt từng việc một lên bàn. Làm như vậy, sẽ có ba điều lợi.

Thứ nhất, bạn sẽ cảm thấy thoải mái hơn với một bàn giấy trống trải. Thứ hai, không phải bạn chỉ có thể làm công việc cần hơn mà bạn còn làm việc nhanh hơn nhiều. Thứ ba, bạn sẽ dễ tìm thấy giấy tờ cần thiết hơn, nhờ đó tiết kiệm được rất nhiều thì giờ.

Chiều đến, khi rời bàn giấy thì bạn cũng rời ba công việc đã hoàn tất trong ngày đó. Xét về tâm lý, bạn cảm thấy mình đã hoàn tất được một công trình - bạn đã kết thúc được một đề án thay vì rời bỏ một đề án. Hai điều này rất khác nhau. Hôm sau, khi bắt tay vào việc, bạn sẽ cảm thấy mình tiến hành một bước mới chứ không phải lùi lại một việc cũ nữa. Mỗi khi làm xong một việc và xếp hồ sơ lại thay vì đặt lên, đặt xuống hoài, bạn có thể tăng hiệu năng và làm việc tốt hơn. Cảm giác nhẹ nhàng vì đã "thoát nợ" thật khoan khoái, đồng thời biết mình tiến bộ hơn và tốt đẹp hơn cũng thú vị không kém.

SỬ DỤNG TIỀM THỨC

Vì tiềm thức không bao giờ ngủ nên ta có dư thì giờ học hỏi và khích lệ trong khi ý thức ngủ say. Xin đơn cử với bạn một kinh nghiệm đơn sơ của chính bản thân tôi trong việc sử dụng tiềm thức này. Một bé gái trong gia đình tôi mắc chứng đái dầm nên chúng tôi đã nôn nả học hỏi về lối "dạy dỗ trong khi ngủ" và tiềm thức. Chúng tôi quyết định làm một cuộc thử nghiệm. Sau khi cô bé ngủ say, vợ tôi và tôi thay nhau đến bên giường thủ thỉ : "Con là cô gái nhỏ xinh đẹp, ba má thương con lắm, mọi người đều yêu con vì con vui vẻ, xinh xắn, và hạnh phúc. Ba má thương con vì con chỉ ngủ trên chiếc giường khô ráo và ấm áp mà thôi. Con luôn luôn ngủ trên chiếc giường khô ráo và ấm áp. Chỉ khi nào ngủ đầy giấc rồi, con mới dậy đi tiểu thôi !" Chúng tôi cẩn thận tránh bảo bé : "con đừng làm ướt chiếu !" Bạn không được nhồi nhét bất cứ điều tiêu cực nào trong mọi hoàn cảnh như vậy. Luôn luôn nói những điều tích cực. Ban ngày, khi cô bé lắng nghe, chúng tôi lại nhắc lại những điều đó. Thỉnh thoảng, chúng tôi cũng bảo bé là chúng tôi rất hài lòng và sung sướng khi thấy bé mỗi ngày mỗi ra dáng hơn. Bé là niềm tự hào của chúng tôi ..Những lời tích cực được nghe với ý thức này củng cố thêm cho những lời đã đi trực tiếp vào tiềm thức bé. Kết quả thật bất ngờ. Chỉ trong 10 ngày, cô bé đã ngưng đái dầm và suốt những năm thơ ấu còn lại, cô chỉ "mắc nạn" một, hai lần mà thôi .

NHỮNG BƯỚC ĐI DỄ DÀNG

Việc sử dụng tiềm thức hữu ý là một điều lý thú trong tầm tay bạn và đem lại lợi ích vô hạn. Có 6 bước hoặc 6 điều kiện tiên quyết để sử dụng tiềm thức mỗi ngày.

Thứ nhất, bạn nên biết là mọi thứ bạn đã từng thấy, từng nghe, từng ngửi, từng nếm, từng chạm đến hoặc nghĩ đến đều trở nên một phần cố định của bạn. Nó giống như phần mềm trong máy điện toán, được lưu trữ lại để cho bạn đem ra sử dụng. Máy điện toán này có thể lấy ra từng dự kiện riêng lẻ cách nhau nhiều năm trời để nối kết lại một cách kỳ diệu. Bạn có thể có những lối giải quyết và lời giải đáp khiến bạn phải sững sờ, đặt biệt là khi nó xảy đến lần đầu tiên.

Thứ hai, bạn nên biết là tiềm thức đáp ứng trước kích thích chứ không phải trước áp lực. Bạn không thể "đòi hỏi" một câu trả lời vào một thời điểm đặc biệt được. Bạn có thể kích thích tiềm thức hoạt động mạnh hơn bằng cách nghe băng giáo dục và khích lệ. Khi chất liệu lọt vào tiềm thức càng mạnh và càng thích thú thì lại càng dễ sử dụng.

Thứ ba, nên nhớ là bạn có thể đánh lừa hoặc làm lạc hướng tiềm thức . Bạn nạp cho nó những ý tưởng và thông tin sai tất nó sẽ trả lời sai. Chính vì vậy mà phải hết sức thận trọng khi chọn sách và đọc sách, chọn bạn cũng như chọn xem phim ảnh. Nếu thu vào chất liệu tiêu cực tất cũng sẽ phát ra tiêu cực, điều mà giới điện toán gọi tắt là "GI - GO". Rác vào Rác ra. (Garbage in ... Garbage out). Ta thường mắc phải những vấn đề mà ta quan sát hằng ngày. Bạn có biết là gần 2/3 sinh viên y khoa mắc phải những triệu chứng của căn bệnh họ đang học hỏi không ? Đây là điều mà khoa tâm lý gọi là "đồng cảm".

Thứ bốn, "đừng đem những vấn đề của bạn lên giường ngủ" là lời khuyên sai lầm vì giường ngủ là nơi giúp bạn giải quyết được rất nhiều khó khăn. Khi lên giường vào ban đêm, bạn hãy thư giãn và nằm thật yên. Rồi vừa nhớ lại những thành quả, vừa gạt bỏ mọi thất bại trong ngày. Khi bạn nằm đó, thật lặng lẽ thì chính sự lặng lẽ ấy phát sinh sức mạnh. Khi nằm như vậy, bạn hãy lắng nghe và ngẫm nghĩ đến tất cả những niềm may mắn đã được. Một niềm tin tưởng sâu lắng sẽ ngự trị trong bạn khi bạn nghe thấy những từ và tìm thấy sức mạnh sẽ có thể giúp bạn được thành công và hạnh phúc trong cuộc sống. Tiến trình này cũng có thể giúp bạn ngủ thật ngon. Bạn sẽ cảm thấy hoàn toàn an tâm. Chủ nghĩa tiêu cực không còn nữa nên óc sáng tạo hoặc tiềm thức của bạn được "giải thoát khỏi" ách nặng của nó và như , Tiến sĩ Schuller nói, sự lặng lẽ sản sinh tính sáng tạo.

Thứ năm, trước bất cứ câu hỏi nào cũng luôn mong đợi những lợi ích và những lời đáp tích cực. Bạn hãy nhớ luôn, những điều tốt bao giờ cũng xảy đến cho người mong đợi điều tốt. Sau khi thu nạp vào tiềm thức mình những ý nghĩ tốt đẹp, mạnh mẽ rồi, bạn hãy nhắc nhủ nó rằng : "Ta biết mi có đủ mọi giải đáp và biết mi sẽ cung cấp cho ta khi mi muốn, vì thế ta hoàn toàn an tâm nhẫn nại đợi chờ"

Thứ sáu, bạn nên để sẵn viết, giấy hoặc máy ghi âm bên giường. Lắm khi tiềm thức hoạt động nhanh và hiệu quả đến độ bạn sẽ thức dậy giữa khuya với ý nghĩ và lời giải đáp kỳ diệu cho vấn đề đang băn khoăn. Dù khi đó có tỉnh táo đến mấy đi nữa thì đến sáng hôm sau, bạn cũng khó mà nhớ hết được ý nghĩ và lời giải đáp. Nhờ ghi được vào băng rồi, bạn sẽ an tâm ngủ lại vì biết chắc khi thức giấc, đã có sẵn lời giải đáp cho vấn đề của mình. Vì vậy mà bắt buộc bạn phải để sẵn bút giấy hoặc máy ghi âm cạnh giường mình. Cuối cùng, mỗi lần như vậy, bạn phải thức dậy ngay, đừng chần chừ kẻo lỡ mất cơ hội. Tiện thể, nếu bạn từng cảm thấy khó ngủ lại được, bạn hãy lặng lẽ và an tâm nhắm mắt lại, nhủ thầm : "cám ơn, cám ơn, cám ơn sức khoẻ, của cải, hạnh phúc và bình an" và cứ thế lập đi lập lại. Nếu tuân thủ những bước này, bạn sẽ phải ngạc nhiên khi thấy mình có được những lời giải đáp mau như vậy. Việc này còn thêm ý nghĩa ở chỗ nhờ thành công, niềm tự tin của bạn sẽ mạnh thêm, mà bạn càng tự tin bạn lại càng thành công.....

( Source : Hẹn bạn trên đỉnh thành công - Zig Ziglar)   

Mục lục