Đạo Đức Kinh - Thiên Thượng 11

LÃO TỬ ĐẠO ĐỨC KINH

CHƯƠNG MƯỜI MỘT

三十輻共一轂，當其無，有車之用。埏埴以為器，當其無，有器之用。鑿戶牖以為室，當其無，有室之用。故有之以為利，無之以為用。

PINYIN

sānshí fú gòng yī gǔ，dāng qí wú，yǒu chē zhī yòng。yán zhí yǐ wèi qì，dāng qí wú，yǒu qì zhī yòng。záo hù yǒu yǐ wèi shì，dāng qí wú，yǒu shì zhī yòng。gù yǒu zhī yǐ wèi lì，wú zhī yǐ wèi yòng。 

PHIÊN ÂM

tam thập phúc , cộng nhất cốc , đương kì vô , hữu xa chi dụng .  Duyên thực dĩ vi khí , đương kì vô , hữu khí chi dụng .  Tạc hộ dũ dĩ vi thất , đương kì vô , hữu thất chi dụng .  Cố hữu chi dĩ vi lợi , vô chi dĩ vi dụng  .

ANH NGỮ

Thirty spokes join together in the hub…
Thirty spokes join together in the hub.
It is because of what is not there that the cart is useful.
Clay is formed into a vessel.
It is because of its emptiness that the vessel is useful.
Cut doors and windows to make a room.
It is because of its emptiness that the room is useful.
Therefore, what is present is used for profit.
But it is in absence that there is usefulness.

-Translated by Charles Muller, Tōyō Gakuen University

DỊCH NGHĨA

Ba mươi tay hoa cùng qui vào một cái bầu, nhưng chính nhờ khoảng trống không trong cái bầu mà xe mới dùng được.  Nhồi đất sét để làm chén bát, nhưng chính nhờ khoảng trống ở trong mà chén bát mới dùng được.  Đục cửa và cửa sổ để làm nhà, chính nhờ cái trống không đó mà nhà mới dùng được.

Vậy ta tưởng cái “có” [bầu, chén bát, nhà] có lợi cho ta mà thực ra cái “không” mới làm cho cái “có” hữu dụng (1) 

LỜI BÀN

Chương này rất hay: ý tưởng như ngược đời mà thực sâu sắc.  Ba thí dụ đều khéo.  Không triết gia nào cho ta thấy được diệu dụng của cái “không” một cách minh bạch, lý thú như vậy.

Nguyễn Hiến Lê dịch và chú giải

TỪ NGỮ

輻(S辐) [fú]: cái nan hoa, spoke (of wheel): tay quay (của bánh lái)

轂(S毂) [gǔ] hub (trung tâm, cốc, bầu xe – chổ tụ các nan hoa), tụ họp lại

其 [qí] its, của nó
無(S无) [wú] without; nothingness, khoảng không
埴 [zhí] clay (đất sét)

(Source : Hoasontrang)

Mục lục