84. Ứng đối linh lợi

Vua Minh Đế (lúc còn nhỏ tên là Thiệu) là con vua Nguyên Đế nhà Tấn, lúc nhỏ đã cực kỳ thông tuệ .

Một hôm, có sứ thần ở Trường An lại, vua Nguyên đế hỏi thử rằng:

-Trường An gần hay mặt trời gần hơn?

Thiệu đáp:

-Trường An gần hơn

-Tại làm sao ?

-Tôi chỉ thấy nói có người ở Trường An lại chớ chưa từng thấy nói có người ở mặt trời lại đây bao giờ.

Vua nghe câu nói lấy làm lạ.

Cách mấy hôm sau, vua đem câu chuyện kể lại cho quần thần nghe. Nhân Thiệu đứng hầu bên, lại hỏi đùa rằng:

-Trường An gần hay mặt trời gần hơn ?

Thiệu đáp:

-Mặt trời gần hơn.

Vua ngạc nhiên hỏi:

-Sao hôm nay lại trả lời khác hôm nọ như thế ?

Tôi ngửng đầu lên trông ngay mặt thấy trời, chớ không trông thấy Trường An đâu cả.

Vua nghe, lại càng lấy làm lạ. 

Tấn Sử 

Lời bàn: 

Thiệu đối đáp linh lợi như vậy thực đáng khen là đĩnh ngộ . Khi ai hỏi gì, mà đối đáp được sát lý đã là khó, đã sát lý mà lại mau trí khôn lại càng khó hơn nữa. Lẽ phải không cùng ứng đối mau mắn và xác đáng, thế mới là người thông tuệ có tài.

( Source : Cổ học tinh hoa - Nguyễn Văn Ngọc - Trần Lê Nhân )

Mục lục