Đạo Đức Kinh - Thiên Hạ 44

LÃO TỬ ĐẠO ĐỨC KINH

CHƯƠNG BỐN MƯƠI BỐN

名與身孰親？身與貨孰多？得與亡孰病？是故，甚愛必大費，多藏必厚亡。知足不辱，知止不殆，可以長久。

PINYIN

míng yǔ shēn shú qīn ？shēn yǔ huo shú duō ？dé yǔ wáng shú bìng ？shì gù ，shén ài bì dàfèi ，duō cáng bì hòu wáng 。zhī zú bù rǔ ，zhī zhǐ bù dài ，kěyǐ chángjiǔ 。

PHIÊN ÂM

Danh dữ thân thục thân ? thân dữ hóa thục đa ? đắc dữ vong thục bệnh ? thị cố, thậm ái tất đại phí, đa tàng tất hậu vong. Tri túc bất nhục, tri chỉ bất đãi, khả dĩ trường cửu.

ANH NGỮ

As for your name and your self, which is the dearer?
As for your self and your wealth, which is the more to be prized?
As for gain or loss, which is more painful?
Thus, extreme love leads to great cost.
Much storage leads to heavy loss.
To know when to have enough is to be immune from disgrace.
To know when to stop is to be preserved from danger.
Only thus can you last long.

-Translated by Tien Cong Tran,
Book of Laozi

DỊCH NGHĨA

Danh tiếng với sinh mệnh cái nào quý? Sinh mệnh với của cải cái nào quan trọng?
Được danh lợi mà mất sinh mệnh, cái nào hại? Cho nên ham danh quá thì phải hao tổn nhiều, chứa của cải nhiều thì mất mát nhiều. Biết thế nào là đủ (tri túc) thì không nhục, biết lúc nào nên ngừng thì không nguy mà có thể sống lâu được.

LỜI BÀN

Chương này khuyên chúng ta “khinh vật quý sinh” như Dương Chu. Tri túc là thái độ chung của đa số các triết gia Trung Hoa, có thể nói của dân tộc Trung Hoa nữa. Nó là điều kiện cốt yếu của hạnh phúc. Chúng ta nhớ những châm ngôn: Tri túc tiện túc, đãi túc hà thời túc? (Biết thế nào là đủ thì sẽ thấy đủ, đợi cho có đủ thì bao giờ mới đủ) và “Nhân dục vô nhai, hồi đầu thị ngạn” (Lòng dục của con người không có bờ bến, nhưng nếu nhìn lại phía sau mình thì đó là bờ bến đấy).

Nguyễn Hiến Lê dịch và chú giải

(Source : Hoasontrang)

Mục lục